Gemeente Utrecht

Algemene middelen en onvoorzien

Algemene middelen en onvoorzien

Programmadoelstelling

Algemene middelen en onvoorzien gaat over de financiële middelen die nog geen bepaald bestedingsdoel hebben. Zij worden betrokken bij het financiële beeld van de voorjaarsnota. Het betreft:

  • gemeentelijke belastingen;
  • ontvangen uitkeringen uit het Gemeentefonds;
  • het resultaat op langlopende leningen en dividenden;
  • algemene stelposten die nog te verdelen zijn over de beleidsprogramma's;
  • de stelpost budgetstructuur Leidsche Rijn;
  • een stelpost voor onvoorziene algemene kosten.

Nominale begroting 2016

Actuele begroting 2016

Realisatie 2016

Verschil actueel / realisatie

Baten

Onroerendezaakbelasting

90.246

92.796

91.190

-1.606

Precario-, toeristen- en hondenbelasting

2.766

2.794

3.376

582

Uitkering gemeentefonds

629.576

634.216

651.401

17.185

Langlopende geldleningen

57.477

55.643

56.866

1.223

Dividenden

1.650

1.250

1.873

623

Totaal Baten

781.715

786.699

804.707

18.008

Lasten

Onroerendezaakbelasting

5.976

5.778

5.534

244

Precario-, toeristen- en hondenbelasting

312

264

297

-33

Langlopende geldleningen

29.097

26.319

26.235

84

Overige stelposten

918

19.592

9.605

9.987

Onvoorzien

159

159

0

159

Budgetstructuur Leidsche Rijn

-1.813

-2.557

0

-2.557

Totaal Lasten

34.649

49.556

41.672

7.884

Saldo baten en lasten

747.067

737.143

763.035

25.892

Mutaties reserves

Toevoeging reserves

4.137

39.034

39.034

0

Onttrekking reserves

5.271

33.871

33.871

0

Bedragen zijn in duizenden euro's

Financiële toelichting
Hierna lichten wij per onderdeel de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe.

Onroerendzaakbelasting
De opbrengsten Onroerendezaakbelasting laten een nadeel zien van 1,606 miljoen euro. Uit het onderzoek naar een verschil in debiteurenstand tussen de BghU en Gemeente Utrecht is gebleken dat de BghU nog 0,446 miljoen euro moet afdragen aan de gemeente. Dit is in 2016 gebeurd. Op de oude belastingjaren is een nadelig resultaat gerealiseerd van 1,035 miljoen euro. Voornamelijk het gevolg van meer dan geraamde verminderingen in het belastingjaar 2015. Deze zijn het gevolg van bezwaar en beroepsprocedures en ambtshalve verminderingen van beschikkingen. De belastingopbrengst 2016 is 1,016 miljoen euro achtergebleven bij de begroting. Dit heeft zijn oorzaak in de opbrengst van de niet-woningen. Enerzijds is er sprake van een minder negatieve waardeontwikkeling dan begroot , anderzijds is er sprake van een lagere volumestijging dan geraamd.

Precario- toeristen- en hondenbelasting
De opbrengsten van de precario- en hondenbelasting blijven iets achter op de begroting vanwege een geringe daling in het aantal aangeslagen objecten en honden. De opbrengsten toeristenbelasting komen aanzienlijk hoger uit dan de begroting. We zien hierin de toegenomen belangstelling voor onze stad weerspiegelt. Voor een nadere toelichting zie de paragraaf lokale heffingen.

Uitkering gemeentefonds
De algemene uitkering uit het Gemeentefonds is 17,2 miljoen euro hoger uitgevallen dan begroot. Dit voordeel bestaat uit de volgende componenten:

Taakmutaties

2,6 miljoen euro

Nacalculatie 2014 en 2015

2,7 miljoen euro

Mei- en septembercirculaire

7,6 miljoen euro

Volumeverschil landelijk

4,3 miljoen euro

Totaal

17,2 miljoen euro

Taakmutaties
Er is voor een bedrag van 2,6 miljoen euro aan middelen binnengekomen in het Gemeentefonds, die zijn bestemd voor dekking van gemeentelijke taken. Het gaat voornamelijk om de regeling voor de verhoogde asielinstroom, deze leverde 2,1 miljoen euro extra op.

Nacalculatie
Er is 2,7 miljoen euro meer binnen gekomen dan begroot over de jaren 2014 en 2015. De berekeningen over oude jaren staan nog niet stil, niet alle parameters zijn definitief vastgesteld. Deze jaren worden na gecalculeerd en nabetaald, per saldo levert dit in 2016 een voordeel op.

Mei- en septembercirculaire
Het voordeel van circa 4,6 miljoen euro uit de meicirculaire 2016 is bij de tweede Bestuursrapportage gemeld. De gevolgen van de septembercirculaire 2016 zijn 3,0 miljoen euro voordelig, zie hiervoor commissiebrief 16.507349.

Volumeverschil landelijk
Bij het berekenen van het gemeentefonds door het Rijk worden de landelijke aantallen van onder andere inwoners, woonruimten, leerlingen, uitkeringsgerechtigden, WOZ-waarden geprognosticeerd. De landelijke prognose voor 2016 van de groei van deze aantallen blijkt te hoog. Omdat de verdeling van het gemeentefonds werkt met een vast bedrag per eenheid zou de verlaging van het aantal eenheden leiden tot een lagere uitkering. Echter het gemeentefonds wordt in zijn geheel uitbetaald. Het verschil wordt naar verhouding verdeeld tussen de gemeenten. Dit levert een positieve bijdrage aan het rekeningresultaat van 4,3 miljoen euro.

Langlopende geldleningen
Het resultaat op langlopende leningen bedraagt 1,3 miljoen euro voordelig.

De baten waren in totaal circa 1,2 miljoen euro hoger dan begroot. De situatie van negatieve rente op de geldmarkt leidde over 2016 tot een voordeel van circa 1,4 miljoen euro. Financieren op de geldmarkt doen wij met twee doelen:

  1. Het aangaan van ‘doorrollende’ 3- en 6-maands leningen waarmee de feitelijke financiering van de renteswaps wordt ingedekt. Daarmee werd door de negatieve rente over 2016 een voordeel behaald van 1,0 miljoen euro.
  2. Het indekken van dagelijkse saldoposities. Deze leningen waren tegen 0% begroot. Daarmee werd over 2016 een voordeel behaald van 0,4 miljoen euro.

Daarnaast werd op verstrekte geldleningen en kredietfaciliteiten 0,1 miljoen euro meer rente ontvangen dan geraamd. Aan investeringen kon daarentegen ruim 0,3 miljoen euro minder dan geraamd aan rente worden toegerekend.

De lasten waren circa 0,1 miljoen euro lager dan begroot. Dit verschil werd hoofdzakelijk veroorzaakt doordat de kosten voor betalingsverkeer lager zijn uitgevallen dan geraamd.

Dividenden
De baten waren circa 0,6 miljoen euro hoger dan geraamd. Gemeente Utrecht bezit aandelen in de NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) en Vitens NV. In 2016 ontvangen en verantwoorden wij de winstuitkeringen (dividenden) over de resultaten van het boekjaar 2015. Bij zowel BNG als Vitens is in dat boekjaar sprake geweest van een positieve resultaatontwikkeling. Daardoor werd van beide partijen een hoger dan geraamd dividend ontvangen: voor zowel BNG als Vitens leidde dat tot een voordeel van 0,3 miljoen euro. Van het totale voordeel van 0,6 miljoen euro was bij de bestuursrapportage reeds 0,5 miljoen euro gemeld.

Algemene stelposten
De lasten bedragen 9,9 miljoen euro minder dan begroot. Het voordelige verschil bestaat hoofdzakelijk uit een stelpost voor het inkomensdeel Wet Werk en Bijstand van 10,0 miljoen euro. Dit bedrag is bij Voorjaarsnota 2015 (paragraaf 2.2.3) gereserveerd ter financiële dekking van het verwachte nadelige effect van het nieuwe verdeelmodel voor verdeling van rijksmiddelen voor bijstandsuitkeringen. In 2016 wordt het nadelige verschil op bijstandsuitkeringen binnen het programma Werk en Inkomen financieel gedekt uit deze stelpost van 10 miljoen euro. Een voordelig verschil van 0,3 miljoen euro betreft een stelpost voor onvoorziene verhoging van loonkosten en werkgeverspremies in 2016. Een voordelig verschil van 0,3 miljoen euro betreft een reservering van budgetruimte voor extra kosten als gevolg van invoering van Vennootschapsbelasting. De reservering is conform besluit bij de Voorjaarsnota 2015 en op aangeven van de Provincie met ingang van 2016 ingesteld. In 2016 hebben wij bij de voorjaarsnota een nog te betalen post opgenomen voor een bedrag van 8,8 miljoen euro ter dekking van de eenmalige uitbetaling van vakantietoeslag in 2017, opgebouwd over de maanden juni tot en met december 2016. Hiertoe zijn wij verplicht als gevolg van gewijzigde regelgeving in de arbeidsvoorwaarden met betrekking tot de systematiek van vakantietoeslagen. Dit bedrag is aangevuld met 0,4 miljoen euro verschuldigde werkgeverslasten. Het totaal van 9,2 miljoen euro was in de begroting als stelpost opgenomen en vervolgens overgeheveld naar de balans voor dit doel. Een bedrag van 0,155 miljoen euro is betaald aan de BGHU voor nog niet eerder verrekende reservering vakantietoeslagen.

Stelpost onvoorzien
Het budget voor onvoorziene algemene kosten van 0,159 miljoen euro is in 2016 niet aangewend.

Stelpost budgetstructuur Leidsche Rijn
Op deze stelpost wordt een structureel budget opgebouwd ter bekostiging van de kapitaallasten van nieuwe voorzieningen in Leidsche Rijn. De opbouw van de stelpost houdt gelijke tred met de inwonerstoename in Leidsche Rijn. Op het moment dat een nieuwe voorziening in gebruik wordt genomen, komt het benodigde budget ter beschikking. Doordat de opbouw van de stelpost (op basis van inwonerstoename) tijdelijk achter blijft bij de aanwending ervan (voor in gebruik genomen maatschappelijke voorzieningen en openbare ruimte), is tot en met 2016 een nadelig verschil ontstaan van 2,557 miljoen euro. Met de nadelige verschillen is rekening gehouden in de reserve budgetstructuur Leidsche Rijn. Het verschil wordt jaarlijks verrekend met deze reserve.