Het Masterplan primair onderwijs is afgesloten. De laatste kinderclusters Teun de Jagerdreef en Beiroetdreef worden in 2017 opgeleverd. In 2016 is het kindercluster aan de Ibisdreef opgeleverd en deze zal in maart 2017 officieel worden geopend.

Meerjarenperspectief Onderwijshuisvesting (MPOHV)
In het MPOHV zijn de projecten gedefinieerd voor het uit kunnen voeren van de wettelijke taak. Het afgelopen jaar hebben we in de voortgangsrapportage aangegeven welk projecten we hebben opgepakt en hebben uitgevoerd.

In 2016 zijn verschillende projecten opgeleverd. Voor het primair onderwijs was dit onder andere de fietsbrug in Oog in Al en de uitbreiding van Apollo 11. Voor het voortgezet onderwijs is tijdelijke uitbreiding gerealiseerd van het Leidsche Rijn College en X11. In 2016 zijn er geen nieuwe aanvragen geweest in het kader van passend onderwijs.

In oktober is de voortgangsrapportage naar de raad gestuurd. De financiële verantwoording vindt zoals gepland plaats via de jaarlijkse begrotingscyclus.  

In 2016 zijn met de schoolbesturen voor het voorgezet onderwijs gesprekken gevoerd over de invulling van de groei van de stad. Deze hebben geresulteerd in overeenstemming over de omvang van de nodige groei. Onderdeel van deze invulling is een nieuwe brede scholengemeenschap in Leidsche Rijn centrum. De planvorming hiervoor zal in 2017 worden opgestart.

In 2016 is in Leidsche Rijn de ontwikkeling van nieuwe woonwijken, zoals in Rijnvliet, Leeuwenstein Noord, Haarzicht en Haarrijn van start gegaan. Bij deze ontwikkeling zijn de voorbereidingen voor realisatie van onderwijsvoorzieningen in deze nieuwe wijken eveneens in gang gezet.

In 2016 is voor de invulling van de groei ruimtelijke en programmatische reserveringen gemaakt voor onderwijsvoorzieningen ten behoeve van de binnenstedelijke herontwikkelingsgebieden, zoals Merwedekanaalzone, Cartesius Driehoek en Stationsgebied.

De realisatie van de permanente huisvesting van de OPDC heeft vertraging opgelopen vanwege een ongunstige aanbesteding. Dit heeft geleid tot vertraging. De verwachting is dat het project nu in het eerste kwartaal 2018 wordt opgeleverd.

De tijdelijke huisvesting van de Internationale School Utrecht (ISU) is uitgebreid met het gebouw aan de Grebbeberglaan. We zoeken naar een locatie voor definitieve huisvesting van de internationale school

In 2016 hebben we op initiatief van gemeente Utrecht afspraken gemaakt over samenwerking wat betreft de internationale schakel klassen (ISK). Dit is uitgemond in een regionale samenwerking die uniek is in Nederland. Door deze samenwerking is er inmiddels een dislocatie van de ISK geopend in Stichtse Vecht.

In 2016 hebben we zowel binnen de gemeente als in de regio gesprekken gevoerd over synchronisatie van de aanbestedingen leerlingenvervoer en regiotaxi. Op grond hiervan en op basis van de lopende contracten, verwachten we dat een samengestelde aanbesteding vanaf 2020 mogelijk is. We hebben de verordening uitgevoerd, hebben dit doorlopend geëvalueerd en waar nodig aanpassingen gedaan. Zo is in 2016, naar aanleiding van evaluatie met de ouders, extra geïnvesteerd in opstart van leerlingenvervoer bij aanvang van het nieuwe schooljaar. Hierdoor is de opstart dit jaar heel goed verlopen. Samen met de ouders is verder gewerkt aan de monitor op de kwaliteit van leerlingenvervoer. De nieuwe opzet van de monitor leidt niet tot wijziging van de indicator en de waardering op zich. De wijze waarop de waardering tot stand komt is wel eenvoudiger en transparanter geworden: ze wordt nu volledig bepaald door de waardering die ouders en vervoerder aan de dienstverlening van de afdeling leerlingenvervoer geven.

Cognitie
Het oude bestuursakkoord 2012-2015 is, binnen dezelfde inhoudelijke en financiële kaders met een jaar verlengd tot eind 2016. Het voornemen om samen met de schoolbesturen een gemeentelijk kader onderwijsachterstandenbeleid 2016-2020 te ontwikkelen is door de ook in 2017 nog voortdurende onduidelijkheid over het landelijke langere termijn beleid, naar achteren geschoven.

Per 1 oktober 2016 had 91% van de doelgroeppeuters een plaats op een peutercentrum. Door migratie naar een nieuw digitaal dossier jgz was het niet mogelijk om per eind 2016 een bereikpercentage te bepalen, zoals voorgaande jaren. Op 1 oktober ligt het percentage altijd iets lager doordat instroom na de zomervakantie gefaseerd plaatsvindt. Op die manier kunnen alle peuters die instromen rustig opgenomen worden in de groep.

In 2016 zijn we, samen met de partners in het voorschoolse veld, gestart met de voorbereiding op de harmonisatie van de voorschoolse voorzieningen, zoals die door een wetswijziging wordt voorgeschreven door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Onze aanpak ‘Nu voor later’ is voortgezet (www.nuvoorlaterutrecht.nl).

In 2016 zijn een tweetal rapporten verschenen over de kwaliteit van de voorschoolse voorzieningen in Utrecht. Dit betrof een onderzoek van de Universiteit Utrecht, waarin geconcludeerd wordt dat de proceskwaliteit in Utrecht, ook naar internationale maatstaven, hoog ligt. Daarnaast kwam de Inspectie van het Onderwijs in haar onderzoek naar de doelstellingen van het bestuursakkoord tot de conclusie dat Utrecht de beste kwaliteit VVE beleid heeft in Nederland.

De ontwikkeling van ondersteunende vaardigheden van ouders is versterkt. De eerste resultaten daarvan zijn in beeld gebracht (zie programma jeugd). De inzet voor leertijduitbreiding is in 2016 ongewijzigd gecontinueerd. Het aantal brede school academies is zeven; één van de locaties (Lombok) wordt dit schooljaar afgebouwd, wegens onvoldoende doelgroepleerlingen. Op de overige zes locaties worden ook doelgroepleerlingen uit andere wijken toegelaten.

Zorg
In het kader van passend onderwijs hebben we de investering in een verdere verfijning van sluitende zorgstructuren voortgezet. In 2016 is veel aandacht besteed aan de vormgeving van het Utrechtse thuiszitterspact. Dit is vastgesteld in het OOGO van november 2016. Het thuiszitterspact is een ambitie van PO, VO, OCW en de VNG; Utrecht was één van de eerste gemeenten waar deze ambitie is omgezet in lokale afspraken. Daarnaast is in het OOGO besloten dat we een proeftuin starten gericht op het verbeteren van de (boven)lokale verbinding van onderwijsondersteuning, jeugdhulp en zorg in passende arrangementen. Dit met het doel de regeldruk voor de speciaal onderwijs scholen te verminderen.

Talentontwikkeling
De inzet in de brede scholen is gecontinueerd. Er is één school bijgekomen wat het totaal aantal betrokken scholen op 43 brengt met ingang van schooljaar 2016/2017. Er zijn 11.700 leerlingen bereikt. De inhoudelijke verbinding op binnen- en buitenschools leren vindt plaats zoals voorheen. Er wordt nog steeds gewerkt vanuit de principes van de vreedzame aanpak. Ook de extra inzet op talentontwikkeling (sport, cultuur, techniek) door combinatiefunctionarissen is in 2016 ongewijzigd gebleven. In 2016 is verder gewerkt aan de versterking van de samenwerking tussen sport en onderwijs. Er lopen drie pilots, in Hoograven, Overvecht en Noordwest. Hierin ontwikkelen we een leerlijn sport, waarbij de binnenschoolse en buitenschoolse sportactiviteiten in aanbod van activiteiten en pedagogische begeleiding met elkaar worden verbonden.  

Integrale kindcentra (ikc)
In 2016 is onderzoek gedaan naar tien Utrechtse initiatieven. Op basis daarvan is er een bestuurlijke bijeenkomst geweest met ongeveer 30 verschillende organisaties in de stad. Conclusie is dat alle initiatieven op het gebied van ikc hun eigen ontwikkeling kennen. De te nemen vervolgstappen en de uiteindelijke vorm van de ikc is afhankelijk van de partners die in het ikc samenwerken. Vervolgstappen worden gecoördineerd vanuit de tafel IKC binnen de UOA.

Cultuureducatie
Vanaf 2016 kunnen alle scholen direct een aanvraag indienen voor cultuureducatie, waarmee de transitie is voltooid. De subsidieregeling cultuur voor ieder kind is geëvalueerd: 94% van de scholen in het primair en 80% van de scholen in het voortgezet onderwijs hebben in 2016 een aanvraag ingediend. De niet bereikte scholen informeren we actief over de mogelijkheid om subsidie aan te vragen. Andere bevindingen van de evaluatie: verankering op scholen is sterk in gang gezet, meer samenhang in aanbod, verhouding tussen scholen en aanbieder geïntensiveerd en de regeling zorgt voor verbeterde opbrengst. Cultuur en School bemiddelt bij grootschalige projecten tussen scholen en een aantal culturele instellingen. De website voor matching tussen vraag en aanbod is stopgezet, omdat deze niet rendabel bleek. We zijn nog bezig met een verkenning van alternatieven hiervoor. Om scholen alvast op weg te helpen organiseren we in maart 2017 een cultuureducatie uitmarkt (CultOn, zet cultuureducatie aan in je school!), waar het onderwijs en het brede Utrechtse culturele veld met elkaar kunnen kennismaken. Het Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK) verzorgt aanbod voor amateurkunsteducatie.

Onderwijsimpuls
De middelen beschikbaar voor de onderwijsimpuls in 2016 zijn volledig besteed. Bijna alle VO scholen zijn betrokken bij één van de projecten gesubsidieerd vanuit de onderwijsimpuls. In totaal zijn in 2015 en 2016, zeventien projecten gefinancierd; er zijn nog geen projecten afgerond. Voor 2017 zijn 29 projectvoorstellen ingediend. We hebben in 2016 verschillende projecten bezocht: de onderwijsimpuls zorgt voor een versnelde ontwikkeling binnen scholen. Begin 2017 komen de eerste eindrapportages beschikbaar, dan komt er meer informatie over de behaalde resultaten. Bekijk hier het filmpje waarin enkele scholen hun ervaringen met de onderwijsimpuls delen. Subsidies zijn voor het overgrote deel aangevraagd door scholen, soms door docenten, soms door derden in samenwerking met scholen. De kwaliteit van de aanvragen is goed; er zijn weinig volledige afwijzingen, wel soms gedeeltelijke afwijzingen. In 2016 zijn er verder twee goedbezochte onderwijscafé’s geweest, georganiseerd voor én door docenten. Hierin komen actuele thema’s aanbod, docenten wisselen daarover van gedachten en leren van elkaars ervaringen. Op de website kijkoponderwijs is een impressie te zien.

Cognitie: Kansrijke deelname en schoolloopbaan
In de tweede helft van 2016 heeft OCW op basis van de wet voortgezet onderwijs, het beleid ten aanzien van de overgang PO-VO aangescherpt. De implicaties hiervan worden in 2017 verder vormgegeven door het samenwerkingsverband, de schoolbesturen en de gemeente.

Er zijn gesprekken geweest met de partners in het lokale onderwijsveld en de raad over gelijke kansen in het onderwijs. Er is een lokale alliantie gevormd en we zijn gestart met een nadere analyse van de Utrechtse situatie. De uitkomsten worden verder uitgewerkt in het kader van de voorbereiding van de nieuwe Utrechtse onderwijsagenda 2018-2022.

De werkwijze volgens de ‘School Werkt’ agenda met vijf actielijnen is inmiddels geïmplementeerd. In 2016 is er een nieuw regionaal programma VSV 2017-2020 gemaakt, dat is gebaseerd op de nieuwe kaders die zijn vastgesteld door het ministerie van OCW. In het nieuwe programma hebben instellingen zich verbonden aan het in gezamenlijkheid zoeken naar de juiste maatregelen voor een jongere; daarbij kijken ze over de grenzen van de eigen instelling heen. Het doel van het regionale VSV programma is om de doorlopende loopbaan van jongeren te faciliteren. Hier is ook in 2016 aan gewerkt door onder andere goed onderwijs, een goede verzuimaanpak, risicosignalering en ook begeleiding in de overstappen zowel binnen het onderwijs als naar de arbeidsmarkt. In de stad Utrecht 2016 is door middel van de pilot ‘RMC- experiment’ in Overvecht een outreachende wijkgerichte aanpak gestart om kwetsbare jongeren zonder startkwalificatie, schoolinschrijving of inkomen beter in beeld te krijgen (18-23 jaar). Het doel is om deze jongeren duurzaam terug te leiden naar opleiding of werk. Door deze nieuwe werkwijze hebben we meer jongeren kunnen bereiken. Dit goede resultaat heeft geleid tot voortzetting en uitbreiding van deze aanpak in schooljaar 2016-2017 onder de naam ‘Focus. Blik op de Toekomst’

In de nieuwe ‘School Werkt’ agenda heeft de overgang naar de arbeidsmarkt expliciet een plek gekregen. De focus ligt op voldoende stages en banen, het matchen daarop en het behouden ervan. Aan de hand van analyses is in kaart gebracht hoe de stage- en arbeidskansen zijn bij verschillende mbo opleidingen. Deze informatie gebruiken we om met het onderwijs het gesprek aan te gaan om de arbeidsgerichtheid op te nemen in het loopbaanbeleid en de opleiding. Ook hebben we in 2016 een paar concrete resultaten behaald, zoals het breder uitrollen van het peer coaching project, waarbij niveau 3 en 4 studenten niveau twee studenten begeleiden bij het vinden en behouden van stages. Een ander concreet resultaat is matching-events waar studenten werkgevers konden ontmoeten op zoek naar een stage of leerwerkplek. Het regionale netwerk rond jongeren in een kwetsbare positie heeft de begeleiding naar werk en dagbesteding verder versterkt. In samenwerking met het actieplan jeugdwerkeloosheid zijn jobhunters ingezet, gericht op het vinden van werk voor jongeren die uitstromen uit het praktijkonderwijs, voortgezet speciaal onderwijs en de mbo Entreeopleidingen. Zij hebben 60 leerlingen naar werk begeleid.

In 2016 is gestart met een pilot tussen RMC en team jongeren van Werk en Inkomen om nauwer samen te werken en samen op te trekken bij de begeleiding naar onderwijs of werk. Vanuit deze samenwerking kan relevante informatie worden gedeeld, zodat we jongeren optimaal begeleiden.

Zorg
In 2016 is het Utrechtse thuiszitterspact (zie prestatiedoelstelling 2.1) opgesteld. Voor het VO wordt een interventieteam thuiszitters ingesteld ten behoeve van complexe casussen. Dit zal in 2017 nader vorm krijgen. Het stedelijk jeugdteam mbo is voortgezet en uitgebreid met MBO Utrecht. Er heeft nog geen besluitvorming plaatsgevonden over de toekomstige invulling; dit traject wordt in 2017 verder vormgegeven.

Talentontwikkeling
De inzet in tien brede scholen is gecontinueerd; op deze scholen zaten in totaal 5600 leerlingen. Het uitgangspunt is ongewijzigd, brede persoonlijke talentontwikkeling. Er zijn activiteiten uitgevoerd op het terrein van sport, cultuur en burgerschap. Ook in 2016 zijn hiervoor combinatiefunctionarissen ingezet.
De reguliere inzet van het jongerenwerk is versterkt op 8 scholen met een vmbo afdeling met tijdelijke middelen vanuit het programma Utrecht Zijn We Samen. De vraag hiervoor was groot vanuit het VO, dus is besloten alle middelen daar in te zetten. Scholen waarderen deze inzet over het algemeen als positief. Ze geven aan dat jongerenwerkers de ‘taal’ spreken van de leerling waardoor sfeer en veiligheid op school wordt versterkt en vroegtijdig schoolverlaten wordt voorkomen. Jongerenwerkers leggen veelal contact door activiteiten in de pauzes te organiseren. Er is hierbinnen ook specifiek aandacht voor meiden.

De bibliotheek heeft in 2016, op basis van haar visie ‘Utrecht maakt kennis met de bibliotheek van de 21^e eeuw’, een ondernemersplan gemaakt. Aan de hand hiervan is subsidie verleend voor 2016. Hierna zal jaarlijks een jaarplan worden gemaakt, op basis waarvan subsidie verleend kan worden. In 2016 heeft een herijking plaatsgevonden van de indicatoren. Op basis hiervan wordt vanaf 2017 verantwoord. In 2016 zijn de voorbereidingen voor de verbouw van locatie Neude afgerond; start van de bouw is gepland in 2017.

De hierboven genoemde ontwikkeling van de bibliotheek is terug te zien in de stijging van het aantal culturele en informatieve bijeenkomsten. Conform het ondernemingsplan heeft er namelijk een verschuiving in inzet van middelen plaatsgevonden om vorm te geven aan de programmerende organisatie. Het aantal groepsbezoeken is gedaald, doordat de vraag daarnaar licht is gedaald. Voor het onderwijs is dit deels met andere activiteiten ingevuld, zoals ouderbijeenkomsten bij Spelenderwijs.