Opbrengsten in duizenden euro's
(*) opbrengst onroerende-zaakbelastingen inclusief aandeel ondernemersfonds
(**) opbrengst ná kwijtschelding en oninbaar

Toelichting op de tarieven en opbrengsten

Onroerende-zaakbelastingen
Alle eigenaren van woningen en alle eigenaren en gebruikers van niet-woningen betalen onroerende-zaakbelasting. De grondslag van de belasting is de waarde van een woning of niet-woning. Deze waarde wordt elk jaar opnieuw vastgesteld. De aanslagen 2016 zijn naar de waardepeildatum 1 januari 2015 vastgesteld.

Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie
De opbrengsten OZB laten een nadeel zien van 1,606 miljoen euro. Uit het onderzoek naar een verschil in debiteurenstand tussen de BghU en Gemeente Utrecht is gebleken dat de BghU nog 0,446 miljoen euro moet afdragen aan de gemeente. Dit is in 2016 gebeurd. Op de oude belastingjaren is een nadelig resultaat gerealiseerd van 1,035 miljoen euro. Voornamelijk het gevolg van meer dan geraamde verminderingen in het belastingjaar 2015. Deze zijn het gevolg van bezwaar en beroepsprocedures en ambtshalve verminderingen van beschikkingen. De belastingopbrengst 2016 is 1,016 miljoen euro achtergebleven bij de begroting. Dit heeft zijn oorzaak in de opbrengst van de niet-woningen. Enerzijds is er sprake van een minder negatieve waardeontwikkeling dan begroot, anderzijds is er sprake van een lagere volumestijging dan geraamd.

Afvalstoffenheffing
De gemeente heeft de wettelijke plicht om zorg te dragen voor het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen.

Toelichting op het verschil tussen de actuele begroting en realisatie
In 2016 kregen minder eenpersoonshuishoudens een aanslag. Daar staat tegenover dat het aantal meerpersoonshuishoudens die afvalstoffenheffing betaalden hoger lag dan begroot. De opbrengst 2016 bleef hierdoor 0,231 miljoen euro achter bij de begroting. Op oude jaren werd, voornamelijk als gevolg van minder kwijtschelding en oninbaar, een voordeel geboekt van 0,467 miljoen euro.

Rioolheffing
Alle eigenaren van een perceel dat is aangesloten op het gemeentelijk rioleringsstelsel betalen een vast bedrag aan rioolheffing. Daarnaast betalen gebruikers die meer dan 250 m³ water afvoeren een gebruikersbelasting afhankelijk van de afgevoerde hoeveelheid water.
De opbrengst van de rioolheffing wordt gebruikt om invulling te geven aan de volgende gemeentelijke zorgplichten en taken:

• een veilige inzameling en transport van afvalwater naar de zuivering, zonder risico’s voor bewoners of het milieu (zorgplicht afvalwater)
• het zodanig opvangen en verwerken van hemelwater (regenwater), dat wateroverlast wordt voorkomen (zorgplicht hemelwater)
• het voorkomen en verminderen van structurele grondwateroverlast door te hoge grondwaterstanden in de openbare ruimte (zorgplicht grondwater)
• het samen met de waterschappen realiseren van veilig, gezond en aantrekkelijk oppervlaktewater waarlangs het goed wonen, werken en recreëren is.

Toelichting op het verschil tussen de actuele begroting en realisatie
Het aantal eigenaren dat een aanslag rioolheffing kreeg (aansluitrecht) was hoger dan begroot. Het aantal kubieke meters grootverbruik waarover de gebruikersheffing werd berekend bleef iets achter bij de begroting. Hierdoor was de opbrengst 2016 1,300 miljoen euro hoger dan begroot. Uit oude jaren is een negatief resultaat gerealiseerd van 0,319 miljoen euro.

Hondenbelasting
De houder van een hond betaalt hondenbelasting. Het houden van blindengeleidehonden en andere honden met een specifieke functie is vrijgesteld van de belasting. De belasting geldt per hond. Kennels kunnen in aanmerking komen voor een apart kenneltarief, onafhankelijk van het aantal honden.

Toelichting op het verschil tussen de actuele begroting en realisatie
Er werd voor minder honden een aanslag opgelegd.

Algemene toelichting
Ook in 2016 is een controle op hondenbezit uitgevoerd in een deel van de stad.

Toeristenbelasting
Personen van buiten de stad die in Utrecht overnachten in een hotel, B&B of een andere betaalde gelegenheid betalen toeristenbelasting. De belasting is een vast percentage van de overnachtingsprijs en wordt door de logies biedende ondernemer ingehouden en aan de gemeente afgedragen.

Toelichting op het verschil tussen de actuele begroting en realisatie
In 2016 was een toename te zien van de grondslag waarover de toeristenbelasting wordt berekend, als gevolg van een uitbreiding van het aantal belastingplichtigen en een gestegen omzet bij bestaande belastingplichtigen. Het resultaat voor 2016 komt daardoor 0,407 miljoen hoger uit dan begroot. Op oude jaren werd een voordelig resultaat van 0,222 miljoen euro gerealiseerd als gevolg van meer dan begrote inkomsten voor het vierde kwartaal van 2015.

Algemene toelichting
In 2016 zijn verdere stappen gezet om nieuwe overnachtingsconcepten op het gebied van short-stay en Airbnb onder de heffing van de toeristenbelasting te brengen. In 2017 zullen we dit continueren.

Precariobelasting
Precariobelasting wordt geheven voor het hebben van voorwerpen op, onder of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Het gaat bijvoorbeeld om uithangborden en terrassen.

Toelichting op het verschil tussen de actuele begroting en realisatie
Het aantal objecten waarvoor precariobelasting werd geheven bleef iets achter bij de begroting. De precariobelasting voor inname openbare grond (onder meer bouwterreinen) is in de verantwoording 2016 voor het eerst in de paragraaf lokale heffingen opgenomen. Doordat de belasting werd opgelegd over een groter areaal dan begroot is de opbrengst hoger dan begroot.  

Parkeerbelastingen
Parkeerbelastingen vormen een regulerende belasting. De belasting verbindt een prijs aan het parkeren in de stad op plaatsen waar de parkeerdruk hoog is. Op die manier wordt het parkeergedrag beïnvloed.
Bewoners en bedrijven binnen het betaald parkeergebied kunnen in aanmerking komen voor een vergunning. Bezoekers van bewoners in het betaald parkeergebied kunnen tegen een gereduceerd tarief parkeren, als er bewonerskorting voor bezoek is aangevraagd. Voor deze korting geldt een maximum van 70 uur per kwartaal. Ook zijn er aparte vergunningen voor personen die om maatschappelijke redenen vaak parkeren in de stad, zoals mantelzorgers en kraamhulpen.

Toelichting op het verschil tussen de actuele begroting en realisatie
De opbrengsten uit kort parkeren op straat zijn 8,1% hoger dan begroot. In 2016 is meer efficiency bereikt door het informatiegericht handhaven en de inzet van een data-analist. Deze efficiencymaatregelen waren bij de voorjaarsnota vanaf 2017 voorzien maar de baten stijgen eerder en forser dan verwacht. De opbrengsten in verband met parkeervergunningen zijn 0,157 miljoen euro hoger dan begroot. Dit is een toename van 2,6% ten opzichte van de begroting, die komt mede door het informatiegericht handhaven. In 2016 zijn 913 meer naheffingen gerealiseerd. Dit is een toename van 2,3%, dit komt door een gerichtere inzet van handhaving naar de mate van betalingsbereidheid in een gebied.

Bedrijveninvesteringszone
Utrecht kent één bedrijveninvesteringszone; de BIZ Woonboulevard. Deze BIZ is een voortzetting van de BIZ die al in dit gebied bestond. Met ingang van het belastingjaar 2016 is de BIZ voor een periode van in beginsel vijf jaar aangegaan.

Toelichting op het verschil tussen de actuele begroting en realisatie
Bij de BIZ worden de inkomsten door middel van een subsidie weer aan de belastingbetalende ondernemers teruggegeven.

Leges Bewoners en bestuur
Publiekszaken kent relatief veel dienstverlening waarvan het in rekening te brengen tarief aan een wettelijk maximum is gebonden, zoals de reisdocumenten (paspoorten) en de rijbewijzen. Het aanbieden van de dienstverlening tegen lagere kosten is beperkt doordat deze producten een minimaal aantal handelingen vereisen die worden voorgeschreven door wet- en regelgeving. Dat beperkt de mogelijkheid om op korte termijn grote kostenreducties te bewerkstelligen.

Leges bereikbaarheid
De daling van de baten komt met name voort uit lagere opbrengsten dan begroot bij de gehandicaptenparkeerkaarten (keuringen en aanleg nieuwe plaatsen). De lasten daarentegen zijn niet evenredig mee gedaald omdat extern ingehuurd is in verband met ziekte.

Leges Beheer openbare ruimte
Voor dit onderdeel is de totale kostendekkendheid jaarlijks circa 100%. In 2016 zijn er vooral extra opbrengsten ontvangen voor de leges voor Inneming Openbare Grond en voor het leggen van Kabels en Leidingen.

Leges Wonen en monumenten
Door het aantrekken van de economie is het bouwvolume toegenomen en daarmee ook het aantal aanvragen voor omgevingsvergunningen (WABO). Dit heeft in 2016 een extra legesopbrengst gegeneerd. Bij de 2e begrotingswijziging 2016 zijn de geraamde baten verhoogd naar 12,2 miljoen euro zodat er 3,3 miljoen euro meer is ontvangen dan bij de actuele begroting is geraamd. Deze meeropbrengsten komt met name door dat er meer plannen met een bouwsom van 1 miljoen euro of meer zijn ingediend en de gemiddelde legesopbrengst van deze plannen hoger was dan begroot.

Woonruimtezaken
Sinds januari 2016 is de regelgeving voor het omzetten en splitsen van woningen aangepast. Toen bekend werd dat de regels in 2016 zouden worden aangescherpt, zijn in 2015 nog relatief veel vergunningaanvragen ingediend die voor extra inkomsten in het boekjaar 2016 hebben geleid.

Begraafplaatsrechten
Niet alle kosten die voor het beheer en onderhoud van de begraafplaatsen worden gemaakt mogen op grond van wet- en regelgeving door begraafplaatsrechten worden verhaald. Het totaal van de inkomsten van de begraafrechten dekt 83% van de toerekenbare kosten. Het (landelijke) beeld laat een dalende trend zien in het aantal begravingen.

Brug-, schut- en havengelden
Bij de lasten van de brug-, schut- en havengelden zijn ook de kosten van het bedienen van de bruggen en sluizen binnen de diensturen meegenomen. De tarieven die daarmee samenhangen zijn met ingang van belastingjaar 2011 afgeschaft. Om deze kosten te dekken, dienen de tarieven opnieuw ingevoerd te worden. De mogelijkheid om kostendekkende tarieven in te voeren voor deze activiteiten is echter beperkt. Ter indicatie, voordat de tarieven werden afgeschaft, werd een kostendekkendheid bereikt van minder dan 10%. Als de kosten van het bedienen van de bruggen en sluizen binnen de diensturen niet meegenomen worden resteert een nagenoeg 100% kostendekkendheid.